ქვეყნების კონკურენტუნარიანობა და კლასტერები: ისტორია და თანამედროვეობა (Country competitiveness and clusters: history and nowadays)

Abstract
თანამედროვე ეკონომიკურ თეორიაში ნაციონალური კონკურენტუნარიანობა ერთ-ერთი ყველაზე საკამათო და კვლევის თვალსაზრისით, საკმაოდ რთული საკითხია. ამავდროულად, პოსტსაბჭოთა გარდამავალი ეკონომიკის მქონე ქვეყნები დგანან ისეთი დიდი გამოწვევის წინაშე, როგორიცაა ქვეყნის ეკონომიკის ანვითარებისა და ახალ გარემოებებთან ადაპტაციის შესაბამისი ისეთი ეკონომიკური პოლიტიკის შემუშავება, რამაც უმოკლეს ვადაში უნდა განაპირობოს განსხვავებული სასტარტო პირობებისა და მემკვიდრეობის, ტრადიციებისა და ეროვნული კულტურის ფასე-ულობების მქონე ქვეყნების წარმატება. აღნიშნული მიზნის მისაღწევად, გარდამავა-ლი ეკონომიკის მქონე მრავალი ქვეყანა თავისი ეკონომიკის განვითარების სტრატე-გიაში წარმატებით იყენებს ნაციონალური კონკურენტუნარიანობისა და კლასტერების კონცეფციებს. ვფიქრობთ, მათი გამოყენება საქართველოს ეკონომიკის პირობებშიც ასევე წარმატებული იქნება. წარმოდგენილი ნაშრომი, ერთგვარი გზამკვლევის როლს შეასრულებს ამ საკითხებზე მომუშავე მეცნიერების, სტუდენტების, პრაქტიკოსი ეკონომისტებისა და დაინტერესებული მკითხველის ფართო წრისთვის. (We got interested in the scientific study of competitiveness and clusters a few years ago while preparing a masters course for the students. The interest deepened and gradually it turned into scientific and research direction. The main part of the present monograph consists of the papers presented at different international and interuniversity scientific conferences and the articles published in different journals since 2007, which have been specially reviewed and revised for the monograph. All the references noted in the monograph are kept in our private library (e-version and or hard copy) and we would gladly share them with anyone, interested in the issue. Taking into account the depth and the importance of the issue discussed, the volume of the monograph is rather small, though, it will give a general idea to the reader willing to know more about country competitiveness and clusters. Two interuniversity scientific conferences “Economy of Georgia in the World Competitiveness Indicators: Problems and Perspectives”, held at the Faculty of Economics and Business of Ivane Javakhishvili Tbilisi State University in 2008 and 2010 were dedicated to the issue of global competitiveness of countries. The conferences were initiated by us and we actively participated in organizing them. We would like to note that the present work is one of the first large-scale publications regarding this issue. This is a great honor for us but a great responsibility at the same, as the work can’t be complete and comprehensive. A large amount of information was translated and processed by us for the first time and thus, there is a possibility that some of the terms and definitions are not quite properly interpreted. Taking into consideration all the above-mentioned, there might be some mistakes and inaccuracies in the text and we would be grateful to everyone for indicating them to us. The issues of clusters and competitiveness are controversial and at the same time very important for further development of Georgia’s economy and we hope that a lot of articles and monographs will be dedicated to these issues in future as well. We appreciate all such initiatives and suppose to continue our research in this direction either.)
Description
1. ე. ბა¬რა¬თაშ¬ვი¬ლი, ნ. ფა¬რე¬საშ¬ვი¬ლი, კლას¬ტე¬რი, რო¬გორც კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო-ბის მარ¬თვის ინ¬სტრუ¬მენ¬ტი, ჟურ¬ნა¬ლი „ეკო¬ნო¬მი¬კა“, #1, 2011; 2. ი. გაგ¬ნი¬ძე, სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬მი¬კის გან¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬¬ვი¬თა¬რე¬ბის სტრა¬ტე¬გი¬ის შე¬სა¬ხებ, ჟურ¬ნა¬ლი „სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬მი¬კა“ #12; 2007; 3. ი. გაგ¬ნი¬ძე, კლას¬ტე¬რე¬ბის რო¬ლი სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬მი¬კის გან¬ვი¬თა¬რე¬ბა¬ში, თსუ-ს ჟურ¬ნა¬ლი „ეკო¬ნო¬მი¬კა და ბიზ¬ნე¬სი“ თბ. #3 2008; 4. ი. გაგ¬ნი¬ძე, კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბის მიღ¬წე¬ვის თე¬ო¬რი¬ულ-მე¬თო¬დო¬ლო¬გი¬უ¬რი სა¬ფუძ¬ვლე¬ბი გარ¬და¬მა¬ვალ ქვეყ¬ნებ¬ში, I სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო კონ¬ფე¬რენ-ცია „გლო¬ბა¬ლი¬¬ზა¬ცია და სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬¬მი¬კის მდგრა¬დი გან¬¬ვი¬თა¬რე¬ბის პერ¬სპექ¬ტი¬ვე¬ბი“, თსუ, 22-24 ოქ¬ტომ¬ბე¬რი, 2008; 5. ი. გაგ¬ნი¬ძე, კლას¬ტე¬რი – მე¬წარ¬მე¬ო¬ბის მას¬ტი¬მუ¬ლი¬რე¬ბე¬ლი პო¬ლი¬ტი¬კის ძი¬რი¬თა-დი ფაქ¬ტო¬რი, „ივე¬რო¬ნი“ თბი¬ლი¬სის სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო ურ¬თი¬ერ¬თო¬ბე¬ბის უნი¬ვერ-სი¬ტე¬ტის სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო-შე¬მეც¬ნე¬ბი¬თი ჟურ¬ნა¬ლი, #2, თბ. 2009; 6. ი. გაგ¬ნი¬ძე, ნა¬ცი¬ო¬ნა¬ლუ¬რი კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბა და ინო¬ვა¬ცი¬უ¬რი ინ¬ფრას-ტრუქ¬ტუ¬რის ფორ¬მი¬რე¬ბის პო¬ლი¬ტი¬კა, თსუ, ინო¬ვა¬ცი¬ე¬ბის ცენ¬ტრი, სა¬უ¬ნი¬¬ვერ¬სი-ტეტ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬¬კუ¬¬ლი კონ¬ფე¬რენ¬ცია, „მსოფ¬ლიო ფი¬ნან¬სუ¬რი კრი¬ზი¬სი და სა¬ქარ¬თვე¬ლო“, თბ. 2009; 7. ი. გაგ¬ნი¬ძე, მსოფ¬ლიო კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბის სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო ინ¬ფრას¬ტრუქ¬ტუ-რის მაჩ¬ვე¬ნებ¬ლე¬ბი და ქარ¬თუ¬ლი რე¬ა¬ლო¬ბა, I სა¬უ¬ნი¬ვერ¬სი¬ტეტ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მე¬¬ც-ნი¬¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬კუ¬ლი კონ¬ფე¬რენ¬ცია: „სა¬ქარ¬¬¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬მი¬კა მსოფ¬ლიო კონ¬კუ-რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბის მაჩ¬ვე¬ნებ¬ლებ¬ში: პრობ¬¬¬ლე¬მე¬ბი, პერს¬პექ¬ტი¬ვე¬ბი“ თსუ, გა¬მომც. „უნი¬ვერ¬სა¬ლი“ თბ. 2009; 8. ი. გაგ¬ნი¬ძე, ქვეყ¬ნე¬ბის მსოფ¬ლიო და გლო¬ბა¬ლუ¬რი კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბის კვლე-ვე¬ბის შე¬სა¬ხებ, II სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო კონ¬ფე¬რენ¬ცია „გლო¬ბა¬ლი¬¬ზა¬ცია და სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬¬მი¬კის მდგრა¬დი გან¬¬ვი¬თა¬რე¬ბის პერ¬¬¬სპექ¬ტი¬ვე¬ბი“, თსუ, 5 ნო-ემ¬ბე¬რი, 2009; 9. ი. გაგ¬ნი¬ძე, კლას¬ტე¬რე¬ბის ინი¬ცი¬ა¬ტი¬ვე¬ბი ევ¬რო¬პა¬ში და სა¬ქარ¬თვე¬ლო, ივ. ჯა¬ვა-ხიშ¬ვი¬ლის სა¬ხე¬ლო¬ბის თბი¬ლი¬სის სა¬ხელ¬მწი¬ფო უნი¬ვერ¬სი¬ტე¬ტის ეკო¬ნო¬მი¬კი¬სა და ბიზ¬ნე¬სის ფა¬კულ¬ტე¬ტის სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო რე¬ფე¬რი¬რე¬ბა¬დი და რე¬ცენ¬ზი¬რე¬ბა-დი სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬კუ¬ლი ჟურ¬ნა¬ლი „ეკო¬ნო¬მი¬კა და ბიზ¬ნე¬სი“, თბ. #1 2010; https://www.tsu.ge/ge/faculties/economics/jurnal/ 10. ი. გაგ¬ნი¬ძე, ტუ¬რიზ¬მის კლას¬ტე¬რი – ტუ¬რიზ¬მის პო¬ლი¬ტი¬კის ძი¬რი¬თა¬დი ნა¬წი¬ლი, ბა¬თუ¬მის შო¬თა რუს¬თა¬ვე¬ლის სა¬ხელ¬მწი¬ფო უნი¬ვერ¬სი¬ტე¬ტი, I სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬კუ¬ლი კონ¬ფე¬რენ¬ცია, „ტუ¬რიზ¬მი: ეკო¬ნო¬მი¬კა და ბიზ¬ნე¬სი“, ბა¬თუ¬მი-ტრა¬პი¬ზო¬ნი, 2010; 11. ი. გაგ¬ნი¬ძე, კლას¬ტე¬რე¬ბის პო¬ლი¬ტი¬კის ევ¬რო¬პუ¬ლი ნა¬ბი¬ჯე¬ბი და სა¬ქარ¬თვე¬ლო, სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬მი¬კი¬სა და სა¬მარ¬თლის სას¬წავ¬ლო უნი¬ვერ¬სი¬ტე¬ტი, პა¬ა¬ტა გუ¬გუშ¬ვი¬ლის ეკო¬ნო¬მი¬კის ინ¬სტი¬ტუ¬ტი, I სა¬უ¬ნი¬ვერ¬სი¬ტეტ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მეც¬ნი¬ე-რო კონ¬ფე¬რენ¬ცია „ეკო¬ნო¬მი¬კი¬სა და ბიზ¬ნე¬სის გან¬ვი¬თა¬რე¬ბის ტენ¬დენ¬ცი¬ე¬ბი სა-ქარ¬თვე¬ლო¬ში“, თბ. 2010; 12. ი. გაგ¬ნი¬ძე, გა¬ნათ¬ლე¬ბა და მეც¬ნი¬ე¬რე¬ბა სა¬ქარ¬თვე¬ლო¬ში მსოფ¬ლიო და გლო¬ბა¬ლუ-რი კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბის მაჩ¬ვე¬ნებ¬ლე¬ბის ას¬პექ¬ტით, III სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო სა-მეც¬ნი¬ე¬რო კონ¬ფე¬რენ¬ცია „გლო¬ბა¬ლი¬¬ზა¬ცია და სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬¬მი¬კის გან¬¬ვი-თა¬რე¬ბის პერ¬სპექ¬ტი¬ვე¬ბი“, თსუ, ნო¬ემ¬ბე¬რი, 2010; 13. ი. გაგ¬ნი¬ძე, სა¬ქარ¬თვე¬ლოს სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬გან¬მათ¬ლებ¬ლო კავ¬ში¬რე¬ბი – ეკო¬ნო-მი¬კა¬ში ცოდ¬ნის სამ¬კუთ¬ხე¬დის მო¬დე¬ლის ფორ¬მი¬რე¬ბის წი¬ნა¬პი¬რო¬ბა, ივ. ჯა¬ვა-ხიშ¬ვი¬ლის სა¬ხე¬ლო¬ბის თბი¬ლი¬სის სა¬ხელ¬მწი¬ფო უნი¬ვერ¬სი¬ტე¬ტის ეკო¬ნო¬მი¬კი¬სა და ბიზ¬ნე¬სის ფა¬კულ¬ტე¬ტის სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო რე¬ფე¬რი¬რე¬ბა¬დი და რე¬ცენ¬ზი¬რე¬ბა-დი სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬კუ¬ლი ჟურ¬ნა¬ლი „ეკო¬ნო¬მი¬კა და ბიზ¬ნე¬სი“, თბ. #2 2011; https://www.tsu.ge/ge/faculties/economics/jurnal/ 14. ი. გაგ¬ნი¬ძე, ცოდ¬ნის სამ¬კუთ¬ხე¬დის მო¬დე¬ლის ფორ¬მი¬რე¬ბის წი¬ნა¬პი¬რო¬ბე¬ბი რეკ-რე¬ა¬ცი¬ულ ტუ¬რიზ¬მში სა¬ქარ¬თვე¬ლო¬ში, ბა¬თუ¬მის შო¬თა რუს¬თა¬ვე¬ლის სა¬ხელ¬მწი-ფო უნი¬ვერ¬სი¬ტე¬ტი, II სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬კუ¬ლი კონ¬ფე¬რენ¬ცია, „ტუ¬რიზ¬მი: ეკო¬ნო¬მი¬კა და ბიზ¬ნე¬სი“, ბა¬თუ¬მი, 2011; 15. ი. გაგ¬ნი¬ძე, მსოფ¬ლიო და გლო¬ბა¬ლუ¬რი კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბა – ცნე¬ბი¬დან პო-ლი¬ტი¬კამ¬დე, II სა¬უ¬ნი¬ვერ¬სი¬ტეტ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მე¬¬ც¬ნი¬¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬კუ¬ლი კონ¬ფე-რენ¬ცია: „სა¬ქარ¬¬¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬მი¬კა მსოფ¬ლიო კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბის მაჩ¬ვე-ნებ¬ლებ¬ში: პრობ¬ლე¬მე¬ბი, პერს¬პექ¬ტი¬ვე¬ბი“ თსუ, გა¬მომც. „უნი¬ვერ¬სა¬ლი“ თბ. 2011; 16. ი. გაგ¬ნი¬ძე, კლას¬ტე¬რი - სა¬ქარ¬თვე¬ლოს სოფ¬ლის მე¬ურ¬ნე¬ო¬ბის მდგრა¬დი გან¬ვი¬თა-რე¬ბის ერთ-ერ¬თი გა¬რან¬ტი, I სა¬ერ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬კუ¬ლი კონ¬ფე-რენ¬ცია „სოფ¬ლის მე¬ურ¬ნე¬ო¬ბის მდგრა¬დი გან¬ვი¬თა¬რე¬ბის პრი¬ო¬რი¬ტე¬ტე¬ბი“, თსუ, 2011; 17. ი. გაგ¬ნი¬ძე, აღ¬მო¬სავ¬ლე¬თის პარ¬ტნი¬ო¬რო¬ბა: გა¬ნათ¬ლე¬ბი¬სა და მეც¬ნი¬ე¬რე¬ბის რო¬ლი ადა¬მი¬ან¬თა შო¬რის ურ¬თი¬ერ¬თო¬ბე¬ბის გაღ¬რმა¬ვე¬ბა¬ში, ფონდ „ღია სა¬ზო¬გა¬დო¬ე¬ბა - სა¬ქარ¬თვე¬ლოს“ მი¬ერ და¬ფი¬ნან¬სე¬ბუ¬ლი პრო¬ექ¬ტით მომ¬ზა¬დე¬ბულ გა¬მო¬ცე¬მა¬ში „ევ¬რო¬გა¬ერ¬თი¬ა¬ნე¬ბის აღ¬მო¬სავ¬ლე¬თის პარ¬ტნი¬ო¬რო¬ბის პროგ¬რა¬მა და სა¬ქარ¬თვე-ლოს ინო¬ვა¬ცი¬უ¬რი გან¬ვი¬თა¬რე¬ბის პერ¬სპექ¬ტი¬ვე¬ბი“, თბ. 2011; 18. ფ. წოწ¬კო¬ლა¬უ¬რი, ი. გაგ¬ნი¬ძე, ინო¬ვა¬ცი¬ის მხარ¬დამ¬ჭე¬რი გა¬ნათ¬ლე¬ბის სის¬ტე¬მა ევ-რო¬კავ¬შირ¬ში, მრა¬ვალ¬დო¬ნი¬ა¬ნი სა¬ი¬ნო¬ვა¬ციო პო¬ლი¬ტი¬კია და ევ¬რო¬ინ¬ტეგ¬რა¬ცია (გზამ¬კვლე¬ვი), უწ¬ყვე¬ტი გა¬ნათ¬ლე¬ბის პროგ¬რა¬მა, ჟან მო¬ნეს პროგ¬რა¬მა, თბ. 2010; 19. მ. ლობ¬ჟა¬ნი¬ძე, გერ¬მა¬ნი¬ა¬ში უმაღ¬ლეს¬დამ¬თავ¬რე¬ბუ¬ლი ახალ¬გაზ¬რდე¬ბის და¬საქ¬მე-ბა სამ¬შობ¬ლო¬ში დაბ¬რუ¬ნე¬ბის შემ¬დეგ, ჟურ¬ნა¬ლი „ბიზ¬ნე¬სი და კა¬ნონ¬მდებ¬ლო¬ბა“, თბ. 2010. 20. ი. მეს¬ხია, სა¬ქარ¬თვე¬ლოს გლო¬ბა¬ლუ¬რი კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბა: ანა¬ლი¬ზი და პროგ¬ნო¬ზე¬ბი, II სა¬უ¬ნი¬ვერ¬სი¬ტეტ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬კუ¬ლი კონ¬ფე-რენ¬ცია „სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬მი¬კა მსოფ¬ლიო კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბის მაჩ¬ვე¬ნებ-ლებ¬ში: პრობ¬ლე¬მე¬ბი, პერ¬სპექ¬ტი¬ვე¬ბი“, თბ., 2011; 21. ი. ნა¬თე¬ლა¬უ¬რი, მსოფ¬ლიო რე¬ი¬ტინ¬გი ბიზ¬ნე¬სის რე¬გუ¬ლი¬რე¬ბის ინ¬დექ¬სის მი-ხედ¬ვით და და¬საქ¬მე¬ბის აქ¬ტუ¬ა¬ლუ¬რი პრობ¬ლე¬მე¬ბი პოს¬ტკო¬მუ¬ნის¬ტურ სა¬ქარ-თვე¬ლო¬ში, II სა¬უ¬ნი¬ვერ¬სი¬ტეტ¬თა¬შო¬რი¬სო სა¬მეც¬ნი¬ე¬რო-პრაქ¬ტი¬კუ¬ლი კონ¬ფე¬რენ-ცია „სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬მი¬კა მსოფ¬ლიო კონ¬კუ¬რენ¬ტუ¬ნა¬რი¬ა¬ნო¬ბის მაჩ¬ვე¬ნებ-ლებ¬ში: პრობ¬ლე¬მე¬ბი, პერ¬სპექ¬ტი¬ვე¬ბი“, თბ., 2011; 22. რ. ფუტ¬კა¬რა¬ძე, სა¬ქარ¬თვე¬ლო-ევ¬რო¬კავ¬ში¬რის სა¬ვაჭ¬რო-ეკო¬ნო¬მი¬კუ¬რი ურ¬¬¬თი¬ერ¬-თო¬ბე¬ბი: პრობ¬ლე¬მე¬ბი და პერ¬სპექ¬ტი¬ვე¬ბი, გა¬მომც. „უნი¬ვერ¬სა¬ლი“, თბ., 2010; 23. ლ. ჩი¬ქა¬ვა, ინო¬ვა¬ცი¬უ¬რი ეკო¬ნო¬მი¬კა, თბ. 2009; 24. მ. ჩი¬ქო¬ვა¬ნი, ტყის მი¬წე¬ბის გა¬მო¬ყე¬ნე¬ბის ეკო¬ნო¬მი¬კურ-ეკო¬ლო¬გი¬უ¬რი ეფექ¬ტი¬ა¬ნო-ბის ამაღ¬ლე¬ბის გზე¬ბი, ჟურნ. „სა¬ქარ¬თვე¬ლოს ეკო¬ნო¬მი¬კა“ #2, 2008; 25. Маикл Портер – Конкуренция; Издательский дом «Вильямс»; Санкт-етербург, Москва, Киев, 2002; 26. Г. В. Куликов – Японский менеджмент и теориа международной конку¬рен-тоспособности; Москва: “Экономика” 2000; 27. EASTERN PARTNERSHIP CIVIL SOCIETY FORUM, RECOM¬MEN¬DAT-IONS,WORKING GROUP 4: CONTACTS BETWEEN PEOPLE, (Brussels, 16-17 November 2009); (http://www.eap-csf.eu/en/resources/eap-csf-2009-documents/); 28. NOTICES FROM EUROPEAN UNION INSTITUTIONS AND BODIES; Council conclusions of 12 May 2009 on a strategic framework for European cooperation in education and training (‘ET 2020’) (2009/C 119/02); Official Journal of the European Union 28.5.2009. (http://eurlex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2009:119:0002:0010:EN:PDF); 29. COMMISSION STAFF WORKING DOCUMENT, Accompanying document to the Proposal for a DECISION OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL establishing an action programme for the enhancement of quality in higher education and the promotion of intercultural understanding through co-operation with third countries (Erasmus Mundus) (2009-2013), Extended Impact Assessment integrating ex ante evaluation requirements, [COM(2007) 395 final], [SEC(2007)950]. (http://ec.europa.eu/education/programmes/mundus/doc/sec949_en.pdf); 30. S. Garelli, Changing the Mindset on Competitiveness The link between enterprises and nations, IMD, www.imd.org; 31. Global Competitiveness Report – 2008-2009; 2009-2010; 2010-2011; 2011-2012; 32. IMD World Competitiveness Yearbook - 2008; 2009; 2010; 2011; 33. S. Rosselet-McCauley, Appendix I: Methodology and principles of Analysis, IMD World Competitiveness Yearbook, 2008; 34. O. Solvell, Clusters - Balancing Evolutionary and Constructive Forces; ISBN 978-91-974783-3-5, Second edition, January 2009; 35. O. Solvell, G. Lindqvist, C. Ketels, The Cluster Initiative Greenbook, ISBN 91-974783-1-8, First edition, 2003; 36. O. Solvell, G. Lindqvist, C. Ketels, Cluster Initiatives in Developing and Transition Economies, ISBN 91-974783-2-6; Center for Strategy and Competitiveness, Stockholm, First edition, May 2006; 37. I. Gagnidze, Clusters and Georgia’s Economic Development Strategy, 4th International Conference“Via Egnatia: Peoples and States – Cultural, Political, Regional Identities in the Past and Today”November 20-23, 2009, Tbilisi, Georgia; http://viaegnatia.ucoz.ua/index/conferens_program/0-9 38. I. Gagnidze, Education and Science as part of Georgia-Ukrainian Relationship, International Internet conference, “Formation and Development of Economy in Modern Business Conditions”, Ukraine, Lutsk April 27-28, 2011 (www.viem.edu.ua/konf); http://viem.edu.ua/konf/en_art.php?id=0601; 39. I. Gagnidze, ABOUT POTENCIAL CLUSTERS IN GEORGIA’S ECONOMY, Vestnik Chernivetskogo Torgovelno-ekonomichnogo Instituta, Ekonomichni nauki, Vipusk II (42), Chastichna II, Tom 1 (in English), Ukraine, Chernivtsi - Lutsk, 2011; 40. http://www.erasmusmundus5.gr/ 41. http://eacea.ec.europa.eu/erasmus_mundus/ 42. www.weforum.org 43. www.imd.org 44. www.tempus.ge 45. www.geostat.ge 46. www.rustaveli.org.ge 47. http://www.clusterobservatory.eu 48. http://islenmisgida.clusterturkey.com 49. http://evtekstili.clusterturkey.com 50. http://yatcilik.clusterturkey.com 51. http://itour.8m.co 52. http://www.georgica.caucasus.net 53. http://travelgeorgia.gol.ge
Keywords
Citation
თბილისი, 2012, 204 გვერდი.
Collections