უნივერსიტეტების ინკლუზიურობის აღქმა განათლების მეცნიერებათა მიმართულების სტუდენტებში

Abstract
მოცმული კვლევა წარმოადგენს კვლევითი პროექტის ნაწილს, რომელიც განხორციელდა სსიპ შოთა რუსთაველის საქართველოს ეროვნული სამეცნიერო ფონდის მიერ დაფინანსებულ საგრანტო პროექტის - ,,მასწავლებლები ინკლუზიური განათლების მხარდასაჭერად“,(გრანტი №FR-21-3869) - ფარგლებში. აღნიშნულ კვლევაში გაანალიზებულია განათლების მეცნიერებათა მიმართულების სტუდენტების აღქმა მათი უნივერსიტეტის ინკლუზიურობის შესახებ. ასევე, შესწავლილია მათი, როგორც მომავლი მასწავლებლების შეხედულება, თუ რამდენად თვლიან თავს მზად, რომ ასწავლონ სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლეებს და ზოგადად, როგორ უყურებენ ინკლუზიური განათლების იდეას. არაერთი კვლევა აჩვენებს, რომ საქართველოში ინკლუზიური განათლების ხარისხი დაბალია და ძირითად მიზეზად სწორედ მოქმედი მასწავლებლების დაბალი პროფესიული კომპეტენცია და ინკლუზიური განათლების მიმართ მათი არაადეკვატური დამოკიდებულებები სახელდება (მახარაძე და სხვებ.,2019; ჭინჭარაული & ჯავახიშვილი, 2014). კვლევა დაეყრდნო როდენობრივ მეთოდს, კერძოდ, თვითადმინისტრირებადი კითხვარით შესწავლილი იყო სტუდენტების შეხედულებები ოთხ უნივერსიტეტში: ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, ბათუმის შოთა რუსთაველის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, იაკობ გოგებაშვილის სახელობის თელავის სახელმწიფო უნივერსიტეტში და აკაკი წერეთლის სახელმწიფო უნიერსიტეტში. კითხვარი აგებულია 2011 წელს Tony Booth და Mel Ainscow -ს მიერ შემუშავებული ინკლუზიურობის ინდექსის (The Index for Inclusion) მიხედვით, რომელიც გამოყენებულია სკოლების ინკლუზიური ღირებულებების შესაბამისად განვითარებისათვის (Booth, T. and Ainscow, M. (2011) Index for Inclusion: Developing Learning and Participation in Schools. Centre for Studies on Inclusive Education, Bristol). ისევე როგორც ინკლუზიურობის ინდექსში, ჩვენ მიერ შემუშავებული კითხვარი შედგება სამი განზომილებისა და ექვსი ქვეგანზომილებისგან. ჩვენ მიერ ფორმულირებული კითხვარი შედგებოდა 44 კითხვისაგან - კითხვარმა გაიარა ვალიდაციის პროცესი - ვალიდაციაში მონაწილეობდა 761 სტუდენტი ზემოთ აღნიშნული ოთხი უნივერსიტეტიდან და 15 სფეროს ექსპერტი. კვლევა დაეყრდნო რეპრეზენტატულ შერჩევას - კვლევაში მონაწილეობა მიიღო ზემოაღნიშნული ოთხი უნივერსიტეტის მასწავლებლის მომზადების ინტეგრირებული საბაკალვრო-სამაგისტრო პროგრამის 302 სტუდენტმა. შედეგებმა აჩვენა, რომ სამიზნე უნივერსიტეტებში სტუდენტების მოსაზრებები მნიშვნელოვნად არ განსხვავდება ერთმანეთისაგან. სტუდნეტების დიდ ნაწილს მიაჩნია, რომ მათი უნივერსიტეტები ხელს უწყობენ უნივერსიტეტში ინკლუზიური კულტურის განვითარებას, ინკლუზიური პოლიტიკისა და პრაქტიკის დანერგვას; კვლევამ აჩვენა, რომ მომავალი მასწავლებლების მნიშვნელოვან ნაწილს გაუჭირდა იმის განსაზღვრა, არის თუ არა მზად ასწავლონ სსსმ მოსწავლეებს
Description
Keywords
ინკლუზიური განათლება, ინკლუზიურობის ინდექსი, ინკლუზიურობის აღქმა, სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლე, Inclusive education, index for inclusion, perception of inclusion, students with special educational needs and disability (SEND)
Citation